Redakcja Rebelya W okresie od 9 grudnia do 10 grudnia 1974 roku Rada Europejska obradowała w Paryżu. Wtedy też podejmowano najważniejsze kwestie dotyczące integracji Europy i wspólnych granic. W tym czasie przedstawiciele państw zgłosili do Komisji Europejskiej, aby ta z wyznaczonym terminem do końca 1976 roku zaproponowała dalsze kroki jakie należy w przyszłości podjąć po to, żeby powołać do życia tak zwaną „unię paszportową”.
Pierwszym krokiem miałoby być wprowadzenie takich samych to znaczy wspólnych paszportów dla obywateli pochodzących i posiadających obywatelstwo państw członkowskich. Dalsze działanie miałyby mieć już na celu stopniowe znoszenie kontroli granicznych.
Rok 1975 to czas kiedy Komisja wydała propozycję z zastrzeżeniem że znoszenie kontroli musi dotyczyć nie tylko obywateli Wspólnoty Europejskiej ale także obywateli tak zwanych „państw trzecich”. W tej właśnie kwestii powstał spór na linii Wielka Brytania z Irlandią a reszta krajów Wspólnoty, które reprezentowały odrębne stanowisko w tej sprawie.
Dopiero w 1982 roku 8 lipca przedstawiono projekt Uchwały Radzie, w którym to ustalono jak miałby wyglądać proces znoszenia kontroli. Kontrole nadal miały by zostać zachowane, miano natomiast przeprowadzam kontrole tak zwane wyrywkowe. Miały one dotyczyć wyłącznie obywateli krajów ze Wspólnoty. Stanowisko to jednak zostało odrzucone przez prawie niemal wszystkie kraje Wspólnoty za wyjątkiem państw Beneluksu tzn. Belgii, Holandii i Luksemburga. W dalszym ciągu nie udało się jednak wypracować wspólnego zgodnego położenia w tej kwestii, które zadowoliłoby wszystkie kraje.
W tym czasie na czoło Wspólnoty wysunęły się Francja i Niemcy wówczas RFN. Te dwa państwa jako pierwsze zaczęły wcielać w życie projekt o znoszeniu granic. W Saarbrucken w czerwcu 1984 roku w trakcie spotkania Helmuta Kohla i Francoisa Mitteranda przedstawicieli tych dwóch państw doszło do podpisania porozumienie, które zakładało zniesienie granic wewnętrznych i całkowite zniesienie kontroli między Niemcami a Francją.
Rada Europejska obserwując kroki Niemiec i Francji postanowiła powołać Komitet, który miał na celu przybliżyć Europę swoim obywatelom. W tym samym czasie zamierzano dążyć do likwidacji ograniczeń w ruchu cywilnym do końca 1985 roku.
Wszystko jednak spełzło na niczym. Państwa członkowskie nie odniosły się do tej kwestii.
W związku z tym Komisja przygotowała dodatkowy projekt włączając do niego rozwiązanie przygotowane przez Niemcy i Francję z kilkoma jednak wyjątkami. Jedna z różnic między tym projektem a postanowieniami z porozumienia między Francją a Niemcami to kwestia kontroli losowych i dodatkowych kontroli mających się odbywać wyłącznie jeżeli wystąpi zagrożenie bezpieczeństwa jakiegokolwiek z państw członkowskich. Państwa członkowskie powzięły głos w tej sprawie zawężając regulacje tylko i wyłącznie do ruchu osobowego odbywającego się wyłącznie na lądowych przejściach granicznych.
Układ z Schengen został podpisany 14 czerwca 1985 roku. Podpisało go początkowo tylko cztery państwa a mianowicie Republika Federalna Niemiec, Belgia, Holandia i Luksemburg. Wszedł w życie bardzo późno, gdyż dopiero po prawie 10 latach bo 31 grudnia 1994 roku.
Układ z Schengen obejmuje bardzo szeroki zakres zarówno dotyczący sfer społecznych, ekonomicznych jak i gospodarczych. Jest to umowa o szerokim zasięgu i dotyka ogromną liczbę odbiorców.
Wprowadzenie Układu z Schengen wiązało się z wieloma konsekwencjami, aby stopniowo je opanować należało podnieść kwestię innych spraw z nim związanych. Na pierwszym miejscu jest to podniesienie poziomu bezpieczeństwa przede wszystkim na granicach zewnętrznych a także zjednoczenie zasad dotyczących polityki azylowej i polityki wydawania wiz i paszportów dla obywateli państw trzecich.
Kontrole zarówno swobodnego przepływu osób jak i towarów na zewnętrznych granicach Wspólnoty, które stanowią jednocześnie granice Strefy Schengen nie powinny kolidować z obsługą ruchu granicznego. Konieczna jest współpraca odpowiednich organów. Odpowiednie służby przeznaczone do obsługi tego ruchu to dwa podmioty Straż Graniczna i Służba Celna. Aby ruch graniczny przebiegał sprawnie działania tych organów muszą przebiegać efektywnie i skutecznie, z naciskiem na skutki odnoszone podczas kontroli, bez przesady, która wiązałaby się z uciążliwością dla obywateli. Analizowanie odpowiednich danych i odpowiednio dobrana metodologia związana z programowaniem opartym o zakres losowy osób i towarów, które miałyby podlegać sprawdzeniu to główne wyzwanie współpracujących ze sobą służb.
Rozszerzanie granic Strefy Schengen także wiąże się z długotrwałym procesem przygotowawczym. Infrastruktura graniczna i jej rozbudowa, informatyzacja służb granicznych to najważniejsze cele mające znaczenie szczególnie w dzisiejszej dobie komputeryzacji szerokiej gamy procesów. Skutkiem tego miałoby być sprawne przyspieszenie ruchu osobowego.
Układ z Schengen wraz z przyjętym i podpisanym później tak zwanym Układem Schengen II czyli Konwencją Wykonawczą, która została zaasygnowana 19 czerwca 1990 roku przyczyniły się na szeroką skalę do rozwoju pierwotnego pomysłu obywatela Europy bez barier. Postanowienia tych dwóch Układów nie dotyczyły tylko bezpośrednio obywateli państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej, ale także obywateli państw Wspólnoty Europejskiej, które tego aktu nie zaakceptowały.
Najważniejsza zasada wpisana do Układu z Schengen to odniesienie przepisów i regulacji to obywateli państw spoza Wspólnoty Europejskiej. Sam Układ z Schengen jako dokument odnosi się do dwóch rodzajów działań jakie ma osiągnąć. Są to działania obejmujące swym zakresem krótki czas jak i działania długoterminowe.
Do działań które mają być osiągnięte w krótkim okresie a które zostały wpisane do Układu możemy zaliczyć przede wszystkim likwidację zatrzymania się na przejściu granicznym, możliwość przekroczenia granicy w innym miejscu niż zostało wyznaczone, kontrole wyrywkowe zamiast ścisłych kontroli każdego podmiotu, współpraca między organami w kwestiach dotyczących przemytu narkotykowego i zagrażającemu bezpieczeństwu wewnętrznemu.
Kwestie, które zostały wyznaczone do osiągnięcia w długim okresie czasu to stworzenie odpowiednich warunków do współpracy służb i wyznaczeniu odpowiednich zadań każdym z nich, analiza i metodologia odpowiednich przepisów dotyczących ekstradycji i wszczęcia pościgu trans granicznego.
Oprócz tych działań istnieje wiele innych nie wpisanych w dychotomiczny system Układu. Działania znajdujące się poza nim to takie jak zwiększenie ilości towarów dozwolonych do wwożenia na teren danego państwa, zminimalizowanie do jak najmniejszego poziomu biurokracji dotyczącej podatków i ceł od przywożonych towarów.
Układ z Schengen składa się z 33 artykułów a jego charakter jest bardzo powierzchowny. Przepisy odnoszą się do wszystkich sygnatariuszy Układu. W ramach Układu podpisywano natomiast w odstępach czasów różnego rodzaju Konwencje i deklaracje, które uzupełniają powyższy Układ o szczególnie ważne problemy dotyczące zarówno swobodnego przepływu osób fizycznych, towarów i usług.
Układ z Schengen zakładał wiele pomysłów i idei na przyszłość. Rozwój i rozrastanie się strefy Schengen to największe perspektywy na przyszłość. Szczególny przypadek dotyczy tak zwanej ściany wschodniej- wschodniej granicy Unii Europejskiej i relacji między nimi a Strefą Schengen. Polska pełni funkcję pomostu między Zachodem a Białorusią, która na razie jedynie jest zainteresowana wyłącznie współpracą gospodarczą. Władze Białorusi uważają, że migracje idei z Zachodu mogłyby przyczynić się do osłabienia reżimu w ich kraju. Rosja ze względu na konieczność utrzymuje zażyłem stosunki gospodarcze z Unią Europejską. Państwem wschodnim, które najbardziej jest zainteresowane przynależnością do cywilizacji Unii Europejskiej jest przede wszystkim Ukraina i jej obywatele, którzy pragną oderwać się od rosyjskich wpływów.
Istnieją dwa elementy integracji europejskiej, które są odczuwalne bezpośrednio przez jej obywateli. Jednym z nich jest wspólna waluta euro, a drugi to właśnie Strefa Schengen. Najważniejszym wyzwaniem na przyszłość dla Strefy jest zacieśnianie współpracy w ramach polityki azylowej i walka z nielegalną imigracja spoza strefy a zwłaszcza z państw tak zwanego Trzeciego Świata. Kiedy Układem z Schengen zainteresowały się dalsze państwa a mianowicie Rumunia, Bułgaria, Cypr, które czekają na pełną akceptację przynależności do Strefy pojawiły się kolejne problemy związane właśnie z imigracją.
Warto zauważyć ze z powodu fali uchodźców jakie mają miejsce w ostatnich czasach istnieją pomysły na utworzenie tak zwanej Strefy Mini Schengen, w tych państwa, które są najbardziej zagrożone imigracją obywateli szczególnie ludności muzułmańskiej. W tej Strefie, w państwach w niej się znajdujących miano by zwiększyć kontrole by dokładniej sprawdzać osoby , które ją przekraczają , jednakże takie kroki wiążą się z ogromnymi wydatkami finansowymi. Jak na razie państwa członkowskie nie odniosły się z entuzjazmem do urzeczywistnienia takiej koncepcji.
Powołanie do istnienia a później wejście w życie przepisów z Układu z Schengen ma w sobie wiele zalet, ale niestety także i wady.
Do wad a także przyszłych problemów powstających na ich podstawie możemy zaliczyć przede wszystkim:
• dowolne przekraczanie granicy państwowej przez osoby nieuprawnione
• ruch imigrantów spoza Strefy
• przewożenie broni i narkotyków przez osoby, które nie zostaną wcześniej dobrze skontrolowane
Mimo wad Układ z Schengen posiada wiele zalet, mających na celu zarówno ułatwienie życia obywatelom przy jednoczesnym zachowaniu ochrony i bezpieczeństwa. Z zalet należy wymienić:
• dowolne przekraczanie granicy w dowolnie wybranym miejscu i czasie co przyczynia się do rozwoju gospodarczego szczególnie turystyki.
• szybkość i łatwość w podróżowaniu
• niskie koszty transportu towarów
• dzięki ciągle rozwijającemu się Systemowi Informacji Schengen policja i organy bezpieczeństwa są bardziej skuteczne w ochronie zapewniającej bezpieczeństwo obywateli
