Wady polskiego systemu zdrowia

• Stan polskiej opieki zdrowotnej na tle Europy prezentuje się fatalnie. System ochrony zdrowia został stworzony dla pacjenta. Dobro pacjenta powinno być wyznacznikiem wszystkich celów stawianych przed systemem ochrony zdrowia. Na podstawie wyników Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia (EHCI), który ocenia stan opieki zdrowotnej na podstawie kilkudziesięciu różnych czynników m.in takich jak dostępność usług medycznych czy efekty leczenia na 37 przebadanych krajów Polska zajęła 31 miejsce. Do najważniejszych wad polskiego systemu zdrowia, które wpływaja na poziom polskiej ochrony zdrowia należą: długi okres oczekiwania na świadczenia opieki zdrowotnej w zakresie ambulatoryjnej specjalistki, jak również na planowane zabiegi w lecznictwie szpitalnym; nieracjonalne gospodarowanie funduszami; niedostosowanie liczby specjalistów w wielu dziedzinach medycyny do potrzeb zdrowotnych obywateli; brak instrumentów do rozpoznania realnych potrzeb zdrowotnych społeczeństwa; łamanie praw pacjenta. Omówię moim zdaniem jedną z najważniejszych kwestii, czyli łamanie praw pacjenta i co za tym idzie przedmiotowe traktowanie pacjenta.
• Jednym z wielu praw pacjenta jest równy dostęp do świadczeń medycznych, jednak te prawo nie jest przestrzegane. Ograniczony dostęp do świadczeń zdrowotnych ma wiele przyczyn. Spowodowane jest to między innymi nieracjonalnym wydatkowaniem środków publicznych – zbyt niskie finansowanie profilaktyki i diagnostyki, niedostosowaniem struktury szpitali do potrzeb zdrowotnych obywateli. Czas oczekiwania na świadczenia sięga kilku lat i wydłuża się ze względu na znaczną liczbę pacjentów przyjmowanych poza kolejką bez uzasadnienia medycznego, w tym także w wyniku korupcji. Liczni pacjenci rezygnują z czekania na określona usługę, albo wybierają sektor prywatny co znacznie pogarsza ich sytuację finansową, lub godzi się ze swoją chorobą rezygnując z dalszego leczenia. System kolejkowy łamie również prawo pacjenta do poszanowania jego czasu. W związku z oczekiwaniem przez długie miesiące lub nawet lat czas pacjenta nie jest szanowany, nikt nie bierze pod uwagę tego jak cenny jest czas każdego człowieka. Jedno zjawisko w polskim systemie zdrowia łamie na wstępie dwa podstawowe prawa pacjenta.
• Pacjent posiada prawo do leczenia dostosowanego do potrzeb, mimo to lekarze nie zawsze kieruja się potrzebami pacjenta. W niektórych sytuacjach wykonują wiele niepotrzebnych badań w celu postawienia diagnozy ale kierują się tylko uzyskaniem większych funduszy z NFZ-u na jednego pacjenta. Takie leczenie niestety nie jest korzystne dla pacjenta, który musi poświęcić więcej czasu na wizyty u lekarza i badania. Okres czekania na badania diagnostyczne również nie jest optymistyczny dla pacjenta. Lekarz swoje działania motywuje chęcią ustalania w stu procentach pewnej diagnozy. Tylko nie zawsze ma podstawy do zlecania wszystkich badań, np. u pacjenta kardiologicznego badanie wzroku będzie nieuzasadnione. Jednak i takie sytuacje się zdarzają.
• Prawo do innowacji jest prawem zapewnionym przez Europejską Kartę Praw Pacjenta. Problemem jest niedostosowanie liczby specjalistów, którzy mieliby odpowiednie kwalifikacje, aby te procedury zapewnić. Innowacyjność wiąże się z dodatkowymi kosztami dla placówek. Innowacyjne zabiegi, procedury diagnostyczne wymagają funduszy na zakup odpowiednich sprzętów, kształcenie kadry, konserwacje zakupionego sprzętu. Często placówki nie podejmują takiego wyzwania, ponieważ wymagają one dużych nakładów finansowych.
• Do Rzecznika Praw Pacjenta regularnie wpływają skargi dotyczące braku poszanowania intymności w szpitalach i przychodniach. Najważniejsza, z punktu widzenia pacjenta, wydaje się ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, z 6 listopada 2008 r. W artykule 20, punkcie pierwszym tej ustawy czytamy, że pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Coraz więcej pacjentów skarży Się na brak szacunku ze strony personelu medycznego i brak poszanowania intymności. Brak poszanowania intymności przejawia się w szczególnośći w sytuacji przekazania diagnozy lub wywiadu lekarskiego podczas pobytu w szpitalu. Procedury te odbywają się na sali chorych w obecności innych pacjentów. Niektóre schorzenia bywają dość wstydliwe dla pacjentów i nie powinno mieć miejsca aby inni pacjenci wiedzieli na co chorują. Lekarz powinien być bardziej empatyczny i wszystkie informacje na temat choroby i leczenia przekazywać pacjentowi na osobności.
• Przedmiotowe traktowanie pacjenta ma miejsce nie od dzisiaj, to jest zjawisko, które występuje w polskim systemie zdrowia od dłuższego czasu. Spowodowało to, że pacjenci natomiast uwierzyli we własną nieomylność oraz w to, że nie ma potrzeby nauczyli się, że nie mają prawa dopytać czy nie zgadzać się z decyzją lekarza. Medycy tłumaczyć pacjentowi wyboru takiego a nie innego sposobu leczenia. Nie mówiąc już o rozmowie z pacjentem ciężko chorym, któremu trzeba przekazać informacje o śmiertelnej chorobie. Mimo tego, że personel medyczny pracuje pod ogromna presją, nie powinno się zapominać o uczuciach pacjentów. Pacjenci obarczeni są stresem z powodu choroby, obawy o dalsze życie, stres nie opuszcza ich nawet w szpitalu. Oprócz podstawowego celu jakim jest dla pielęgniarek i lekarzy ochrona ludzkiego życia i zdrowia powinni oni zadbać o komfort psychiczny pacjentów, aby nie czuli oni się jak intruzi. Zawód lekarza i pielęgniarki to zawód zaufania publicznego, dlatego osoby które nie potrafią okazać innym troche wsparcia nie powinny wybierać takich zawodów.
• Polski system zdrowia nie wymaga dużych zmian aby funkcjonował na właściwym poziomie. Zmiana postrzegania pacjenta może zmienic wiele. Jeżeli lekarze zaczną właściwie traktować pacjentów, to wtedy oni będą mniej konfliktowi, co wszystkim ułatwi funkcjonowanie w systemie zdrowia. Kilka drobnych zmian, niewymagających dużych nakładów finansowych pomogą w polepszeniu poziomu naszej opieki zdrowotnej i podniosą poziom zadowolenia pacjentów. Pomimo dużej wadliwości naszego systemu poprawa jego funkcjonowania nie jest niemożliwa. Niestety najgorszy jest pierwszy krok, którym jest zmiana mentalności władzy w Polsce, aby zaczęła bardziej dbać o obywateli, ich zdrowie i zapewnienie ochrony zdrowia na międzynarodowym poziomie.